Μία απλή βόλτα να κάνει κανείς στο κέντρο των Ιωαννίνων τα τελευταία χρόνια, θα παρατηρήσει μία τρομερή επέκταση των τραπεζοκαθισμάτων των διαφόρων μαγαζιών εστίασης. Ειδικά από τη στιγμή που θα «ανοίξει» ο καιρός ορισμένες περιοχές, όπως η Γαριβάλδη, η περιοχή της Σκάλας, ο Μώλος, η Καλάρη και γενικά η παλιά αγορά καθώς κι οι καινούριοι πεζόδρομοι πέριξ της Νομαρχίας κατακλύζονται από τραπέζια, καθίσματα, στάντ κάνοντας ιδιαιτέρως δύσκολη την πρόσβαση και τη διάσχισή τους από τον οποιονδήποτε, πόσω μάλλον όταν καταλαμβάνονται ακόμα και οι ειδικές ζώνες που προορίζονται για τους τυφλούς. Μία απλή ματιά χρειάζεται, κατά κυριολεξία, για να γίνει αντιληπτό ότι αυτή η επέκταση γίνεται χωρίς κανέναν έλεγχο και άδεια, με την ενοχή και συνενοχή των αρμόδιων αρχών ( δήμος, αστυνομία κ.λ.π ).
Είναι γνωστή εδώ και χρόνια η συγκάλυψη και η προώθηση τέτοιων φαινομένων από τους ντόπιους παράγοντες, όπως γνωστή είναι και η αδιαθεσία τους να τιμωρήσουν τους μεγαλομαγαζάτορες που παρανομούν την ίδια στιγμή που «κάνουν τη δουλειά τους» κλειδώνοντας μικροεπιχειρήσεις. Η καταπάτηση του δημόσιου χώρου στο βωμό του χρήματος και για το κέρδος λίγων είναι επίσης κάτι γνωστό από την πλευρά της εξουσίας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε το γεγονός ότι η πεζοδρόμηση του κέντρου έγινε με απώτερο στόχο την οικονομική άνθηση των επιχειρηματιών της πόλης και των πολυεθνικών καταστημάτων ( βασικού υποστηλώματος του Δήμου και της Περιφέρειας ) και όχι για τη διευκόλυνση των πολιτών. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τη φωταγώγηση των δρόμων, καθώς σχεδόν όλη είναι συσσωρευμένη στα σημεία που υπάρχουν μαγαζιά και όχι στις διάφορες γειτονιές της πόλης όπως η Καλούτσιανη και η Καραβατιά.
Το ερώτημα, όμως είναι γιατί αυτή η καταπάτηση βρίσκει τόση ανταπόκριση και σε μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας.
Ο δημόσιος χώρος αποτελεί ιστορικά τον κατ’ εξοχήν χώρο συνάθροισης των ανθρώπων. Είναι το σημείο εκείνο όπου δημιουργείται και χαράσσεται η ιστορική μνήμη ενός τόπου, που διαμορφώνεται η ιδιαίτερη κουλτούρα του, εκεί όπου κάποτε παίρνονταν όλες οι μεγάλες αποφάσεις που αφορούσαν την κοινότητα, εκεί όπου τελικά διαμορφώθηκε η έννοια του πολίτη, του ανθρώπου δηλαδή που έχει γνώμη και συμμετέχει ενεργά στη λήψη των συλλογικών αποφάσεων. Ο χώρος αυτός, ο οποίος εκχωρείται αμαχητί στους ιδιώτες, είναι ο ίδιος χώρος που κάθε ολοκληρωτικό ή φασιστικό καθεστώς ήθελε να εξαλείψει για να εξαλείψει μαζί και την αντίσταση των κοινωνιών.
Άλλωστε, αυτό ακριβώς συμβαίνει και σήμερα. Παντού στην Ελλάδα η αποστασιοποίηση από τα συλλογικά ζητήματα, η ανάθεση της διαχείρισης των κοινών σε λίγους έχει οδηγήσει το δημόσιο χώρο σε μαρασμό. Εκεί «μπαίνει σφήνα» το ιδιωτικό κεφάλαιο για να εξωραϊσει και να επαναφέρει τις πλατείες και τους πεζοδρόμους σε λειτουργία. Η μεσολάβηση, όμως αυτή είναι καταστροφική διότι αποξενώνει τον άνθρωπο, τον μετατρέπει σε πελάτη, σε καταναλωτή που απλώς βρίσκεται μεταξύ άλλων, χωρίς καμία διάθεση επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης. Και φυσικά, η εικόνα των γεμάτων μαγαζιών δημιουργεί και μια ψευδαίσθηση κοινωνικής ευμάρειας, μία ψευδάισθηση ότι το χρήμα «κινείται». Στην πραγματικότητα, η φτωχοποίηση της κοινωνίας είναι δεδομένη, ειδικά στην Ήπειρο, και καμία «γκλάμουρ» εικόνα δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό.
Ως Χειρονομία – Αντιεξουσιαστική Κίνηση έχουμε δεκαετή τουλάχιστον εμπειρία των αγώνων που έχουν δοθεί για το δημόσιο χώρο στα Γιάννενα, όπως και για την αυθαιρεσία του κεφαλαίου και των ντόπιων ιθυνόντων στα ζητήματα αυτά. Τα Γιάννενα, με τη μακρά παράδοση και ιστορία τους, δεν έχουν ανάγκη από αναμασημένες και ομογενοποιημένες διασκεδάσεις. Χρειάζονται πολίτες ενεργούς, με κριτική σκέψη και συλλογική διάθεση, που να ενδιαφέρονται για τον τόπο τους. Η μόνη λύση είναι η απελευθέρωση του δημόσιου χώρου, η συλλογική διαχείρισή του από την κοινωνία της πόλης για να σταματήσει επιτέλους αυτός ο ακραίος επεκτατισμός των μαγαζιών. Για να μη γίνουν τα Γιάννενα μία ακόμα πόλη – βιτρίνα.