Για τις…θερινές καταλήψεις των δημόσιων χώρων της πόλης
Η πόλη των Ιωαννίνων κι αυτό το καλοκαίρι στερείται τους δημόσιους ελεύθερους χώρους της: από την πλατεία Πάργης μέχρι τον πεζόδρομο της Καλλάρη οι πολίτες εκδιώκονται – στερούνται το χώρο να υπάρξουν, να κινηθούν ελεύθερα, να περιπλανηθούν. Η μόνη ιδιότητα που τους αναγνωρίζεται είναι αυτή του πελάτη και καταναλωτή. Ο ιστορικός σχεδιασμός της πόλης με άξονα το αυτοκίνητο αντικαταστάθηκε τα τελευταία χρόνια από αυτόν με βάση τα τραπεζοκαθίσματα.
Όσο περισσότερα τραπεζοκαθίσματα, τόσο αυξημένα τα κέρδη του Δήμου και των ιδιωτών, τόσο λιγότεροι οι κοινόχρηστοι χώροι για τους πολίτες. Όσο υπερισχύει η κερδοσκοπική αντίληψη για το χώρο, ο Δήμος θα κάνει τα στραβά μάτια στην εξάπλωση των τραπεζοκαθισμάτων (πχ. Γαριβάλδη, Καλλάρη).
Το φαινόμενο της κατάληψης των δημόσιων-κοινόχρηστων χώρων είναι συστηματικό και διαχρονικό. Τα πρώτα επεισόδια εκτυλίχτηκαν δίπλα από τα σκιερά πλατάνια του Κουραμπά που σιωπηλά υπομένουν την κερδοσκοπική μανία της προηγούμενης δημαρχίας, στην απογυμνωμένη και εγκαταλελειμμένη από τη διαδημαρχιακή αδιαφορία και την επιχειρηματική ασυδοσία ΟΑΣΗ.
Στο Γυαλί Καφενέ που περικυκλώθηκε από κάγκελα και ο κόσμος περιμένει όρθιος το λεωφορείο στη στάση, στην τεμαχισμένη από τη τετράτροχη βαρβαρότητα κεντρική πλατεία. Πάρκο Κατσάρη με αιχμή τη Γαριβάλδη, Λιθαρίτσια υπήρξαν παρόμοια παραδείγματα, όπως συμβαίνει και στην «πλατεία» Χατζή και την Καλούτσιανη.
Ο σχεδιασμός της πόλης γίνεται στη λογική της «ζωνοποίησης», δηλ. του τεμαχισμού του πολεοδομικού ιστού σε συγκεκριμένες, αποκλειστικές δραστηριότητες, σε δημιουργία πάρκων διασκέδασης και κατανάλωσης. Λχ. οι δημοτικές αρχές θα πεζοδρομήσουν τους εμπορικούς δρόμους αντί να προχωρήσουν σε μία γενναία, ευρεία πεζοδρόμηση της κεντρικής πλατείας και ενοποίηση των κοινόχρηστων χώρων του κέντρου της πόλης.
Όσο χάνεται ο δημόσιος χώρος, υποχωρεί η δυνατότητα του πολίτη να δράσει και λειτουργήσει συλλογικά.
Η διεκδίκηση του δημόσιου χώρου δεν είναι απλά μία κραυγή διαμαρτυρίας στην αλόγιστη επέκταση των τραπεζοκαθισμάτων, είναι ένα κοινωνικό πρόταγμα.
Δίνει νόημα στην έννοια στην πολίτη, εκείνου που συμμετέχει στη διαχείριση των κοινών, στον σχεδιασμό του δημόσιου χώρου με άξονα τις δημόσιες, κοινωνικές, ελεύθερες χρήσεις. Η εξουσία αντιμάχεται τους δημόσιους χώρους ελέγχοντάς τους και περιορίζοντας τους πολίτες στην ιδιωτική σφαίρα της κατανάλωσης και του lifestyle.
Ο δημόσιος χώρος μπορεί να αποτελέσει πεδίο ανοιχτών αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών, όπως περίτρανα απέδειξε το κίνημα των πλατειών σε όλη την Ευρώπη.
Η ΠΟΛΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΑΣΑΝΕΙ, ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΝΑ ΤΟ ΘΕΛΗΣΟΥΜΕ.
ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΧΩΡΟΙ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ
ΠΟΛΙΤΕΣ, ΟΧΙ ΠΕΛΑΤΕΣ
ΧΕΙΡΟΝΟΜΙΑ-ΑΝΤΙΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ
Γιάννενα Αύγουστος 2011